احکام تکلیفی و وضعیاحکام شرعي فرعي به دو قسم تكليفي و وضعي تقسيم مي‌شوند. ۱ - حكم تكليفيهر عملي كه شخص مكلف انجام مي دهد از نظر شرعي يكي از عنوان‌هاي پنج‌گانه ذيل را دارد: ۱) واجب ( آنچه بايد انجام دهد) ۲) مستحب (آنچه بهتر است انجام دهد) ۳) مباح (آنچه انجام دادن وترك آن فرقي ندارد) ۴) مکروه (آنچه بهتر است انجام ندهد) ۵) حرام (آنچه نبايد انجام دهد) هر يك از اين عنوان‌ها حكم تكليفي ناميده مي‌شود. حكم تكليفي مي‌تواند در مورد واحدي براي دو نفر يكسان يا متفاوت باشد مثل نمازهاي پنج‌گانه روزانه كه براي همه مكلفين اعم از سالم و مريض، جوان و پير حكم يكساني دارد امّا تكليفي مثل روزه ماه رمضان براي مكلف مريضي كه روزه گرفتن براي او ضرر دارد حرام در عین حال براي مكلفي كه سالم است واجب می باشد. ۲ - حكم وضعيغير از احكام تكليفي بقيه احكام را احكام وضعي مي‌نامند مانند: طهارت ونجاست، صحت و بطلان ، مالكيّت، زوجيت و... حكم وضعي به علت اينكه غالباً موضوع و زمينه براي حكم تكليفي مي‌باشد به اين اسم ناميده شده است به عنوان مثال مردي كه قصد ازدواج با زني را دارد آن زن نبايد با مرد ديگري پيوند زوجيت داشته باشد در غیر اين صورت ازدواج جديد صحيح نخواهد بود وهر گونه زندگي وارتباط زناشويي براي آن دو حرام است.در اين مثال زوجيت حكم وضعي است كه زمينه تحقق يافتن حكم تكليفي حرمت مي‌باشد. ۳ - پانویس
۴ - منبعسایت پژوهه، برگرفته از مقاله «احکام تکلیفی و وضعی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۷/۵/۸ |